Geschiedenis Noord-Holland
Holland was dit belangrijkste gewest van een Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden (1588-1795). In 1795 werd een Bataafse Republiek uitgeroepen. Na de staatsgreep met 21 januari 1798 werd op 23 april 1798 een Acte aangaande Staatsregeling aangenomen, waarmee een oude gewestelijke grenzen radicaal werden gewijzigd. Een republiek werd onderverdeeld in 8 departementen met zo heel wat mogelijk gelijke bevolkingsaantallen, waarbij Holland uiteenviel in:
dit departement aangaande Texel
dit departement betreffende de Amstel
het departement van een Delf
Daarnaast lagen tevens het departement over de Schelde en Maas en dit departement aangaande een Rijn deels op Hollands grondgebied.
Uiteindelijk voldeed de andere opstelling ook niet en na de instelling in 1801 betreffende dit Bataafs Gemenebest werd dit departement Holland ingesteld in overeenstemming met de oude gewestelijke grenzen over Holland. In 1806 werd dit Bataafs Gemenebest vernieuwen door het Koninkrijk Holland. Dit jaar daarop werd dit departement Holland opgedeeld in het departement Amstelland (overeenkomend betreffende Noord-Holland) en het departement Maasland (overeenkomend betreffende Zuid-Holland). Nadat in 1811 dit Koninkrijk Holland bij dit Franse Keizerrijk werd gevoegd, werd Amstelland voor Utrecht gevoegd tot het département een la Zuyderzée - Zuiderzeedepartement - en werden Maasland omgedoopt tot département des Bouches-de-la-Meuse - Monden betreffende de Maas.
Nadat een Fransen eind 1813 uit Holland gevlucht waren, bleef een rangschikking aanvankelijk ongewijzigd. Met een Grondwet van 29 maart 1814 werden een departementen verwisselen door provinciën ofwel landschappen. Zuiderzee en Monden van een Maas werden verenigd in een provincie Holland. Door minister Met Maanen werd in een grondwetcommissie alsnog de benaming Holland en West-Friesland voorgesteld "teneinde juiste verlangen van achtenswaardige Noordhollanders ... toe te geven", doch dit werden door een rest over de commissie verworpen.[2]
Een andere provincie kreeg in 1814 twee gouverneurs, wier ambtsgebied overeenkwam betreffende de voormalige departementen Amstelland en Maasland. Vlieland en Terschelling gingen terug met Friesland naar Holland, maar ons deel van Hollands Brabant bleef voor Noord-Brabant en in 1815 werd tevens dit laatste Hollands Brabant, het Land betreffende Altena, voor Noord-Brabant gevoegd. Uiteindelijk werd in 1820 een grens betreffende Utrecht en Gelderland vastgesteld.
Om een dominantie te reduceren werden Holland bij een grondwetsherziening over 1840 in Noord- en Zuid-Holland gesplitst. De noodzaak hiertoe werd in Zuid-Holland ook niet gevoeld. In Noord-Holland gold dit wel in sterke mate wegens Amsterdam, dat in 1838 het provinciaal gerechtshof met zich voorbij zag gaan ten gunste aangaande Den Haag. In West-Friesland was men bevreesd voor een overheersende staat aangaande Amsterdam en drong men met op het herstel betreffende een verdeling bijvoorbeeld deze was tussen dit Noorder- en Zuiderkwartier voor 1795. Op deze plaats werden echter ook niet aan tegemoetgekomen. Na de Haarlemmermeer in 1855 was drooggelegd, werd deze bij Noord-Holland gevoegd, waarna Zuid-Holland in 1864 het grootste deel over de gemeente Leimuiden ter compensatie kreeg toegewezen.
In 1942 werden de eilanden Vlieland en Terschelling bij de provincie Friesland ingedeeld.[3] Dit voormalige eiland Urk maakte tot 1950 deel uit met Noord-Holland.
Rond 2010 tot 2012 was daar enig tijd sprake aangaande ons samenvoeging met de provincies Noord-Holland, Flevoland en Utrecht. In 2014 werd overduidelijk dat deze regelen betreffende een baan bestaan.
Geografie Noord-Holland
Satellietfoto betreffende het Noorderkwartier, een IJsselmeerpolders en ons deel over Friesland
Noord-Holland bestaat grotendeels uit een kopvormig schiereiland tussen de Noordzee, de Waddenzee en het IJsselmeer. In dit zuiden grenst een provincie met Zuid-Holland en Utrecht, in dit oosten via geneesmiddel aangaande een Houtribdijk en Hollandse Brug aan een provincie Flevoland en in dit noorden via remedie over de Afsluitdijk aan de provincie Friesland.
De provincie kan geraken onderverdeeld in ons noordelijk deel ("Hollands Noorderkwartier") en ons zuidelijk deel, waarbij dit Noordzeekanaal (en vroeger het IJ) mits grens werkt.
Ten zuiden met dit Noordzeekanaal liggen de stedelijke gebieden van Amsterdam, Haarlem, de Haarlemmermeer met de luchthaven Schiphol en tevens het Gooi, alsmede een dichtbevolkt gebied, maar met een landschappelijk totaal ander karakter (bosrijk en niet totaal vlak).
Ten noorden betreffende dit Noordzeekanaal bevinden zichzelf een Zaanstreek en overige, kleinere, segmenten en dorpen. Een dichtstbevolkte zone loopt tot wat voorbij een plaats Alkmaar. Daar bevinden zichzelf in het deel met een provincie tevens landelijker gebieden: Waterland, een omvangrijke droogmakerijen Schermer, Beemster, Wormer en Purmer en volkomen in het noorden de Kop aangaande Noord-Holland met het uitgestrekte West-Friesland, Wieringermeer, het voormalige eiland Wieringen en het waddeneiland Texel.
De westkust aangaande de provincie wordt grotendeels door duinen beschermd. Hier liggen beroemde badplaatsen indien Zandvoort, IJmuiden, Wijk aan Zee, Egmond aan Zee en Bergen. Waar de duinen via een Noordzee waren verzwolgen, werden een Hondsbossche Zeewering aangelegd.
De streek tussen Haarlem, Velsen (aan beide zijden aangaande het Noordzeekanaal), Beverwijk en Alkmaar heet Kennemerland. Een deel aangaande Kennemerland vormt de IJmond, met de Hoogovens en verschillende industrie: het kan zijn dit westelijk gebied betreffende dit Noordzeekanaal, met kijk op deze site mits middelpunt een haven en sluizen betreffende IJmuiden. Ten noorden betreffende Kennemerland ligt de oude marktplaats Schagen en op de noordpunt over dit schiereiland een marinehaven Den Helder, tegelijk veerhaven vanwege Texel.
Aan de oostkust liggen historische steden als Hoorn, Enkhuizen, Medemblik, Monnickendam en Edam en ook dit eiland Marken en een opmerkelijke vissersplaats Volendam.
Een voornaamste binnenwateren in Noord-Holland zijn het IJ (ooit ons zeearm) en dit Noordzeekanaal betreffende een daarin, al dan ook niet via zijkanalen, uitmondende riviertjes Amstel, Zaan en Spaarne, en dit Noordhollandsch Kanaal en dit Amsterdam-Rijnkanaal.
Dialecten Noord-Holland
In Noord-Holland worden verschillende dialecten gesproken. Landelijk geniet het Amsterdams een meeste bekendheid, het uitgezonderd in Amsterdam ook in steden ingeval Alkmaar, Purmerend en Hoorn veel is te beluisteren, daar op deze plaats heel wat Amsterdammers wonen. De meeste organische dialecten vindt men op dit platteland. Hoe noordelijker men komt, hoe meer dit lokale dialect over een standaardtaal afwijkt; bovenal het Tessels en het Wierings beschikken over ons heel eigen karakter.
Net als in verschillende dialectgebieden kan zijn ook in Noord-Holland sprake aangaande een teruggang van de dialecten. Zeker bestaan sommige dialecten nog opvallend vitaal. Betreffende name dit Volendams wordt ter plaatse nog heel meestal gesproken. Verschillende dialecten, zoals het Aalsmeers, zijn nagenoeg verdwenen.
Dit IJ kan zijn vanouds een barrière en het blijkt verder uit de dialecten. De dialecten ten noorden met dit IJ zijn de meeste afwijkende.
Bij het IJ
Aalsmeers
Amsterdams (thans ook in Amsterdam-Noord, Alkmaar, Purmerend etc. te beluisteren)
Goois
Haarlems
Zandvoorts
De dialecten ten zuiden van dit IJ en Noordzeekanaal lijken verdere op de dialecten van Zuid-Holland en geraken taalkundig dan ook dikwijls als Zuid-Hollands beschouwd. Immers nemen een traditionele dialecten Aalsmeers en Zandvoorts een overgangspositie in, betreffende ook Noord- ingeval Zuid-Hollandse kenmerken. De Gooise dialecten, welke intern vrij divers zijn, vallen in een Utrechtse groep.
Boven dit IJ
Zaans
Waterlands
Markens
Volendams
Kennemerlands
Egmonds (Derps)
West-Fries
Enkhuizens
Wierings
Tessels
De deze site dialecten van vanouds geïsoleerde gemeenschappen als Volendam, Egmond ofwel de Waddeneilanden beschikken over een heel persoonlijk ontwikkeling doorgemaakt en zijn op sommige punten enorm conservatief gebleven, waar ze zichzelf op overige punten juist opvallend hebben vernieuwd en daarom zeer scherp met de omliggende dialecten bestaan kunnen afwijken.
De rangschikking betreffende de dialecten boven dit IJ is problematisch en kan zijn aanleiding geweest tot meerdere polemieken in een taalwetenschap. Dikwijls kan zijn op de verwantschap betreffende dit Fries gewezen: met name een conservatievere dialecten (Tessels en Wierings) hebben heel wat akelig met dit Fries. Veel onderzoekers vermoedden ons Fries substraat: de oorspronkelijke taal zou Fries bestaan geweest. Het Hollands zou het Fries pas laat verdrongen beschikken over en heeft dit nooit zeker kunnen verwisselen, opdat Friese vormen en constructies nog voortleven in een dialecten. Hoewel die theorie veel aanhang bezit, wordt ze via overige taalkundigen van een hand gewezen en zouden een Friese vormen eerder op ontlening en toeval berusten.[bron?]
Recreatie Noord-Holland
Recreatie Navigeer hier Noord-Holland NV kan zijn een overheids-NV, gesticht op 2 juli 2004, betreffende de Provincie Noord-Holland zodra enige aandeelhouder. Een organisatie zorgt in opdracht over de besturen over de recreatieschappen wegens de ontwikkeling, vatbaarheid, het beheer en verzorging aangaande 6 recreatiegebieden in Noord-Holland: Het Twiske, Alkmaarder en Uitgeestermeer, Geestmerambacht[4], Spaarnwoude, Landschap Waterland en Groengebied Amstelland.
Milieu Noord-Holland
In Noord-Holland zijn een paar grote nationale parken: dit Nationaal Park Duinen aangaande Texel (een hele westzijde met Texel) en het Nationaal Park Zuid-Kennemerland (een brede zijn verklaring duinstrook van Zandvoort tot in IJmuiden/Velsen).
Daarnaast zijn er in Noord-Holland een tiental andere door Natura 2000 aangewezen beschermde natuurgebieden, waaronder dit Noordhollands Duinreservaat (van Wijk aan Zee tot Schoorl), een Schoorlse Duinen en een Amsterdamse Waterleidingduinen (tussen Zandvoort en Noordwijk in Zuid-Holland).
Ten slotte bestaan er in Noord-Holland nog vele andere grotere en kleinere directory natuurgebieden, zoals dit Goois Natuurreservaat, een Hulk, dit Naardermeer, dit Balgzand en de Loterijlanden.[6]
Natuurbeheer in Noord-Holland vindt o.a. plaats door Vereniging Natuurmonumenten, Landschap Noord-Holland en Staatsbosbeheer.
Politiek Noord-Holland
1rightarrow blue.svg Zie Politiek in Noord-Holland voor dit hoofdartikel aan het thema.
Gemeenten Noord-Holland
Noord-Holland kan zijn van dit jaar ingedeeld in 48 gemeenten.
Aalsmeer
Alkmaar
Amstelveen
Amsterdam
Beemster
Bergen
Beverwijk
Blaricum
Bloemendaal
Castricum
Den Helder
Diemen
Drechterland
Edam-Volendam
Enkhuizen
Gooise Meren
Haarlem
Haarlemmerliede en Spaarnwoude
Haarlemmermeer
Heemskerk
Heemstede
Heerhugowaard
Heiloo
Hilversum
Hollands Kroon
Hoorn
Huizen
Koggenland
Landsmeer
Langedijk
Laren
Medemblik
Oostzaan
Opmeer
Ouder-Amstel
Purmerend
Schagen
Stede Broec
Texel
Uitgeest
Uithoorn
Velsen
Waterland
Weesp
Wijdemeren
Wormerland
Zaanstad
Zandvoort